In Laren en omgeving rijdt een afvalwagen rond van de gemeente met zijn foto levensgroot op de zijkant. Scheikundedocent Bas de Bruijn uit Bussum is afvalheld van de gemeentelijke reinigingsdienst en hij staat levensgroot op de vuilniswagens om aandacht te vragen voor gescheiden inzameling. Wie is Bas en wat drijft hem?
Scheikundedocent Bas de Bruijn promoot gescheiden afvalinzameling.
Een jaar geleden maakten we als NADO een praatprogramma met tien leerlingen over hun ideale school bij De Groene Afslag in Laren. Bas was er ook, samen met twee van zijn leerlingen, allebei lid van de Circuleerlingenraad van scholengemeenschap Huizermaat uit Huizen. We raakten aan de praat. Enthousiast vertelde hij over zijn scheikundelessen met de nodige hoeveelheid duurzaamheid. Ook zijn leerlingen beschikten over de nodige duurzame passie.
We hielden het afgelopen jaar contact en onlangs trad Bas toe tot het bestuur van onze stichting. Tijd om nader kennis te maken met Bas de Bruijn, 52 jaar, docent scheikunde en NLT (Natuur, Leven en Technologie, een keuzevak in de bovenbouw van havo en vwo), mentor en sinds kort ook coördinator duurzaamheid. We ontmoeten elkaar weer bij De Groene Afslag. Op het terras verwarmt de najaarszon ons nog aangenaam.
Na zijn studie scheikunde aan de UvA koos Bas voor het bedrijfsleven en werkte hij meer dan tien jaar voor een farmaceutisch bedrijf. Na die tien jaar was de liefde voor de commercie voorbij en stapte hij over naar het onderwijs. De SG Huizermaat in Huizen werd, dichtbij zijn eigen huis, de school waar hij nog steeds met veel plezier doceert, organiseert en stimuleert.
Duurzame lessen van Bas
‘Eigenlijk gebruik ik elke mogelijkheid om duurzaamheid tijdens de scheikundelessen in te zetten, en ik verzin bij de opdrachten van de methode extra opdrachten. Bij de lessen NLT hebben we een module duurzaamheid die begint met “Hoe duur is jouw douchebeurt” en eindigt met een posterpresentatie over de SDG’s.’
Voorbeeld twee
‘Leerlingen houden thuis een aantal weken bij hoeveel energie er gebruikt wordt met de getallen uit de meterkast. Dit verwerken ze in een exceldocument. De eerstvolgende les doen we een challenge en kijken we welk gezin er het beste in slaagt om minder energie te verbruiken. De winnaar mag dan naar Parijs. Uiteraard berekenen we dan met welk vervoermiddel je het minste CO2 uitstoot.’
Voorbeeld drie
De Circuleerlingenraad heeft twee jaar geleden de Trashpackers op school uitgenodigd en Bas heeft laten zien dat als je iets wilt bereiken, je klein zult moeten beginnen. ‘Ik gaf het voorbeeld dat ik in Maleisië een stuk strand ging opruimen, in mijn eentje. Doordat daaraan aandacht werd besteed via sociale media waren er de volgende dag ineens veel meer mensen die me gingen helpen. In een middag was het hele strand schoon.’ Zo is hij verder gegaan en nu zijn er daar communities ontstaan die op zondag gezellig samen het strand of de wijk schoonmaken.
‘Ik demonstreer niet bij klimaatstakingen, maar ik zorg er wel voor dat er aandacht is op school en dat collegadocenten er ook tijd aan besteden. Als coördinator duurzaamheid heb ik vorig jaar de Circuleerlingenraad opgericht en daar hebben we met zes leerlingen allerlei activiteiten ondernomen om de school duurzamer te maken. Ik doe dat onder andere door verschillende gastlessen.
Op school geven we geen les duurzaamheid, maar veranderen we ons gedrag door er bij elk vak aandacht aan te besteden. Iedere docent kan het op zijn of haar manier invullen. Bij de International Business Class zetten we een eigen bedrijf op met een sterk duurzaam en sociaal karakter. Verder kennen we duurzame opdrachten in het Technasium. Duurzaamheid is geen keuzevak, maar een gedragsverandering waarbij ieder voor zich zou moeten kijken hoe dit in zijn of haar leven past.’
Balans werk en privé
‘Na vijftig jaar wonen in het Gooi ben ik afgelopen december met mijn vriendin verhuisd naar Doetinchem in de Achterhoek en daar wonen we bij haar ouders. Zij hebben mantelzorg nodig, vandaar. In Doetinchem hebben we zes kippen, twee konijnen en een hond. Als ik niet met school bezig ben, dan wandel en fiets ik graag in de natuur en we gaan wekelijks naar dansles.’
In 2030
‘Dan ben ik 61 en hoop ik in volle gezondheid en met beide benen nog steeds in het onderwijs te staan. Daar voel ik mij op mijn plek en hoop ik leerlingen te inspireren iets moois en duurzaams van hun leven te maken. Wellicht komt er iets anders op mijn pad, maar als ik de Staatsloterij zou winnen en geld niet belangrijk meer zou zijn, sta ik het liefst in een klaslokaal.’
Tips
‘We werken als school samen met de Wouter Schatborn Stichting en één keer per jaar worden er lezingen met een duurzaam tintje gehouden. Daar presenteren dan ook leerlingen die een PWS hebben gedaan met een duurzaam onderwerp, zoals Hoe bouw ik een duurzame verdieping op de Huizermaat?’
Gevraagd naar een laatste tip antwoordt Bas: ‘Verdiep je als docent voor je lessen in de SDG’s, volg het nieuws en verwerk dit in je lessen.’
Met een langzaam ondergaande najaarszon nemen we afscheid. Hij stapt in zijn tot camper omgebouwde bestelbus, op weg naar een van zijn thuishavens. Morgen wacht weer de school als bestemming van zijn duurzame reisdoel. Bas ligt op koers.
Tekst: Henk Tameling | Foto: gemeente Laren
Meer inspiratie:
Whole School Approach to Sustainability
Naar betekenisvol economie-onderwijs
