Bij NADO gaan we het in 2023 echt anders doen. De tijd dringt. We gaan meer samenwerken, we zetten de ego’s aan de kant en zoeken de verbinding met andere personen en organisaties om meer impact te hebben. Het doel? Docenten helpen jongeren voor te bereiden op hun toekomst.
Duurzaamheid is in alle eerlijkheid geen onderwerp dat prominent prijkt op de jaaragenda van elke school in Nederland. Ik denk dat 95% van de scholen niet of nauwelijks met het thema bezig is. En dan heb ik het niet over zonnepanelen op het dak, drie vegetarische producten in de schoolkantine en een goede doelen dag één keer per jaar op school.
Ik begrijp na 35 jaar onderwijspraktijk heel goed dat je wel wat anders aan je hoofd hebt dan bijvoorbeeld de 17 Sustainable Development Goals in je lessen te verwerken. Achterstanden bij taal- en rekenen, tekorten aan docenten en schoolleiders, werkdruk, te grote klassen, de effecten van de coronatijd op leerlingen en leraren om nog maar te zwijgen over de maatschappelijke problemen die de politiek te pas en te onpas over de schutting van het onderwijs gooit zoals slavernij, diversiteit, inclusiviteit, game- en gokverslaving.
Onderwijs bepaalt voor een groot deel de toekomst van jongeren. En ik ben zo vrij om te beweren dat de klimaatcrisis zo allesbepalend is voor jonge en volwassen mensen, voor dieren en de natuur dat we ons niet meer kunnen permitteren in het onderwijs geen serieuze aandacht te besteden aan de toekomst van onze planeet en alles wat daarop leeft. Op school leer je over die wereld en de natuur, over je medemensen en over jezelf. Met die kennis kun je een bijdrage leveren aan een betere en gezondere wereld.
De SDG wedding cake laat zien dat de biosfeer aan alle SDG’s ten grondslag ligt.
Toch wordt in het huidige onderwijs helaas nog te weinig tijd besteed aan wereldproblemen als klimaatverandering, biodiversiteitsverlies, energiecrisis en ongelijke welvaartverdeling. Docenten kunnen het verschil maken en jongeren voorbereiden op keuzes die ze gaan maken in de nabije toekomst over henzelf, hun medemensen en over de natuur en de samenleving.
Ruimte in rooster, curriculum, planning
Terug naar de drukke praktijk van het schoolleven. Ik ben ervan overtuigd dat er wel mogelijkheden zijn voor duurzaamheid in het rooster, het curriculum en de jaarplanning van docenten. Om te overleven kun je ook dingen NIET doen. Want waarom …
- … moeten docenten dag en nacht beschikbaar zijn voor ouders en leerlingen?
- … benutten we de vrije ruimte van bijvoorbeeld het schoolexamen niet meer voor duurzame onderwerpen?
- … moet er tot het oneindige getoetst worden?
- … durven we geen nee te zeggen tegen de pedagogische onrust vanwege het massale gebruik van smartphones in de klas?
- … werken collega’s van verschillende vakken niet meer samen over hetzelfde onderwerp als klimaatverandering en biodiversiteitsverlies?
Om ons werk te verbeteren ten bate van docenten die ook aan duurzaamheid op school willen werken gaat NADO daarom (nog) meer samenwerken met collega’s van Stichting Technotrend, Teachers for Climate en Youth for Climate. We gaan in gesprek met onze collega’s van Leren voor Morgen, SME, Wageningen Universiteit, Aeres, Duurzame Pabo, uitgeverij Noordhoff en Dyade om docenten beter te kunnen voorzien van inspiratie en lesmateriaal over duurzame thema’s. Dus maak gebruik van onze inzet!
Tot slot: Greta Thunberg besluit Het Klimaatboek met de paragraaf Sommigen van ons kunnen meer doen dan anderen. Docenten kunnen dat zeker en hebben als influencers de unieke kans om met jongeren te onderzoeken hoe we samen aan een betere en gezondere wereld kunnen bouwen.
Tekst: Henk Tameling
Meer inspiratie:
Kan het onderwijs alles oplossen?
Koplopers van 2022 in het mbo
