Eén doorgaande leerlijn volgen van je vierde tot aan je eindexamen op dezelfde school? Dat kan op SpringHigh, een school in Amsterdam Nieuw-West. Ook een duurzame toekomst, en zorg en verantwoordelijkheid voor de omgeving spelen een grote rol. Om dat vorm te geven is een Green Office opgericht.
‘Op SpringHigh geloven we in open grenzen en werken we met gemixte groepen. Kenmerkend voor onze school zijn de open leerpleinen: leerlingen volgen elk vak op hun eigen niveau, ongeacht hun leeftijd. Kinderen vanaf 4 jaar zijn welkom en zij kunnen blijven tot zij hun mavo-, havo- of vwo-diploma hebben gehaald. De leerlijn loopt zo mooi door.’ Aan het woord is Gijs Besseling, docent biologie. Daarnaast is hij projectleider van het Green Office, een project dat hij samen met NADO is gestart op SpringHigh en waaraan alle derde klassen, 4 havo en 5 vwo én hun docenten nu deelnemen.
Wat leerlingen zelf kunnen doen
Besseling legt uit wat de motivatie is voor het project: ‘Klimaatverandering is het meeste urgente probleem waar wij, maar vooral ook onze jongeren, mee te maken zullen krijgen. We willen de jongeren laten inzien dat zij met kleine, zelf geïnitieerde projecten toch al het verschil kunnen maken! Dat past goed binnen de filosofie van SpringHigh, omdat we als doel hebben jongeren voor te bereiden op een toekomstige samenleving waarin duurzaamheid, zorg en verantwoordelijkheid voor de omgeving een centrale rol spelen.’
Het idee van een Green Office is leerlingen binnen en buiten school, dichtbij huis, te laten zien wat je zelf kunt doen aan klimaatverandering in de wereld. Ook de docenten van SpringHigh bleken behoefte te hebben met hun leerlingen te werken aan een beter klimaat op en rond de school, waarbij de zelfwerkzaamheid van leerlingen centraal staat.
Docenten van SpringHigh brainstormen over de invulling van het Green Office.
Groene competenties ontwikkelen
‘Het project wil verder komen dan klimaatpessimisme en somberheid’, vertelt Besseling. ‘De school wil zich verbinden met de wijk als middel om het klimaat op kleine schaal te verbeteren.’ Henk Tameling, coördinator vanuit NADO, licht verder toe: ‘Leerlingen gaan ontdekken wat je in de praktijk aan groene en circulaire competenties kunt ontwikkelen. Eigenlijk zijn de leerlingen zélf het Green Office op school; zij vormen het hart van de organisatie. Het primaire doel is om de school te verduurzamen. Denk daarbij aan het gebouw, het schoolplein, het curriculum en de nabije omgeving van de school.’
Tijdens de voorbereidingen van het project bespraken tien docenten de aftrap van het project. Besseling: ‘Allerlei ideeën borrelden spontaan op voor Nederlands, filosofie, aardrijkskunde en kunst. Begin oktober gaan de leerlingen met Ester Klein Hesselink van het Parlement der Aardbewoners in de natuur op zoek naar on-kruid. De volgende stappen bedenken we dan samen met de leerlingen.’
Onder begeleiding van professionals van NADO en docenten van SpringHigh gaan de jongeren hun eigen projecten initiëren. Het resultaat is een mooiere school, waar de inbreng van leerlingen zichtbaar is, wat hen ook direct waardering zal geven.
Ontwikkelaar natuureducatie Ester Klein Hesselink vertelt over het buitenlesprogramma.
Wat gaat SpringHigh met het Green Office doen?
Een greep uit het activiteitenplan voor vier maanden:
- Om de natuur op scholen te beleven gaan leerlingen en docenten op excursie naar ‘groene scholen’.
- Leerlingen houden een duurzame projectweek buiten de school.
- Het docententeam volgt een workshop over Buiten Onderwijs en houdt een studiedag over duurzaamheid.
- Leerlingen en docenten maken gezamenlijk een plan van aanpak. Zij onderzoeken en verkennen de mogelijkheden van ‘vergroening’ op school en in hun wijk.
- De school ontwikkelt theoretische prototypes van ‘proeftuinen’ (tekenen, schetsen, rekenen, schrijven).
Op de langere termijn denken de initiatiefnemers van de school en van NADO aan het ontwerpen van een ‘klimaat’-plan voor de schoolorganisatie in samenhang met de buurt. SpringHigh is onderdeel van Esprit Scholengroep Amsterdam en daarom zullen de ervaringen gedeeld worden binnen de groep om ook andere Esprit-scholen in Amsterdam te enthousiasmeren.
Doelen van het Green Office
- Leerlingen bewust maken van het thema klimaatverandering en welke gevolgen dit heeft voor de samenleving.
- leerlingen onderdeel laten zijn van de oplossing (oplossingsgericht). Leerlingen kunnen meedenken over hun eigen persoonlijke situatie, bijvoorbeeld op het gebied van consumptiegedrag en verduurzaming van de school.
- Leerlingen ontwikkelen duurzame projecten binnen het curriculum van de school en buiten de school, dus in de wijk rondom de school. Heel concreet kan dat door het aanleggen van school- en volkstuinen rond het schoolgebouw en in de wijk (buiten leren).
- Leerlingen van verschillende niveaus werken samen met hun docenten aan de groene school (co-creatie) en met de wijkbewoners aan een groene buurt.
Het Green Office-project is financieel mogelijk gemaakt door Maatschappelijke Diensttijd (MDT) en heeft in eerste instantie een looptijd van vier maanden.
Wat is een Green Office?
Op een ‘groen kantoor’ werken studenten en onderwijspersoneel samen aan het verduurzamen van het onderwijs, bijvoorbeeld door de onderwijsinstelling te betrekken bij duurzaamheidsthema’s, een duurzaamheidsnetwerk op te zetten en een duurzaam onderwijsaanbod te realiseren. Je vindt Green Offices vooral nog op universiteiten, hogescholen en in het mbo (in Nederland, maar ook in bijvoorbeeld Zweden, Italië en Duitsland).
Meer informatie: Gijs Besseling (g.besseling@springhigh.nl) en Henk Tameling (henk@academievoorduurzaamonderwijs.nl).
Meer lezen over het starten van een GreenOffice: docent maatschappijleer Bas Huijbers vertelt over zijn ervaringen bij een aantal middelbare scholen.
Tekst: Gijs Besseling en Henk Tameling Foto’s: Henk Tameling en Shutterstock
Meer inspiratie:
Kan het onderwijs alles oplossen?
Onderwijsvernieuwing tegen klimaatverandering
