Voor in de koffer van Duurzame Dinsdag 2021 levert NADO het idee aan voor een gratis toegankelijke, onafhankelijke online educatiemethode over alle aspecten van circulaire economie. Wat is de gedachte erachter?
De leerlingen en studenten van nu zijn de wereldburgers van morgen. Het onderwijs blijft achter in het overdragen van kennis over duurzame thema’s. Kinderen kunnen meer en beter dan nu het geval is in en buiten school zelf ervaren wat de klimaat- en energietransitie voor impact heeft op bijvoorbeeld biodiversiteit en economie.
In het kader van Duurzame Dinsdag lanceert NADO onder het motto Investeren in de toekomst is investeren in duurzaam onderwijs daarom het idee om een gratis toegankelijke, onafhankelijke online educatiemethode te ontwikkelen over alle aspecten van circulaire economie. Docenten en leerlingen kunnen zelf deelnemen aan de doorlopende ontwikkeling van deze lesmethode voor vmbo, havo, vwo en mbo. Daarmee is educatie over duurzaamheid in zichzelf ook duurzaam: hergebruik is steeds mogelijk.
Waarom?
In de komende decennia is een kentering in het onderwijs te verwachten. De vraag naar andere vormen van onderwijs, naar andere lesinhouden en naar expertise op het gebied van duurzaamheid nemen toe als gevolg van de volgende ontwikkelingen en veranderingen.
✓ Ander curriculum: Te verwachten wettelijke veranderingen in het curriculum. In het concept van een nieuw curriculum.nu is o.a. gekozen voor duurzaamheid als een van de vier hoofdthema’s naast technologie (digitalisering), gezondheid en economie.
✓ Maatschappelijke druk: leerlingen, ouders en ook docenten en bestuurders stellen zelf andere eisen aan onderwijsprogramma’s vanwege de impact van klimaatverandering, de verplichting van de overheid voor 2030 de SDG’s gerealiseerd te hebben en vanwege de uitvoering van de Klimaatwet.
✓ Life long learning: veel lesstof is van de tijd dat de docent zelf van de lerarenopleiding afkwam. We zien dat inhoud van het onderwijs al jaren grotendeels hetzelfde is. De laatste curriculumverandering is van 2008. Voor docenten ontbreekt vaak de tijd en mogelijkheid om zich op de hoogte te blijven houden van nieuwe inzichten en kennis op zijn/haar eigen vakgebied. Professionalisering van docenten is vaker een sluitpost dan standaardonderdeel van het eigen ontwikkelplan.
✓ Andere didactiek: de opvattingen in de wereld van pedagogiek en didactiek veranderen snel. Daar waar het in het MBO op grote schaal andere vormen van leren zijn geïmplementeerd, is de onderwijspraktijk in het VO weinig up to date. Het is aannemelijk dat met binnen- en buitenschoolse en met formele en informele leervormen studenten meer gemotiveerd zijn om goede leerprestaties te leveren.
✓ Andere rol van de docent: in de loop der tijd verandert de rol van de docent geleidelijk van individueel werkende vakdocent naar samenwerkende coach.
✓ Andere rol van de leerling/student: van een passieve, minder gemotiveerde leerling kan de leerling evalueren richting actieve en meer gemotiveerde leerling die een betekenisvolle bijdrage mag leveren aan de ontwikkeling van ander onderwijs. Van leerlingen worden in de 21ste eeuw andere vaardigheden verlangd dan de huidige, 20ste eeuwse.
✓ Tekort aan docenten: de vraag naar docenten neemt toe ten gevolge van vergrijzing van de huidige populatie van docenten en door de afnemende aantrekkelijkheid van het beroep van docenten. De uitstroom van docenten stijgt en de instroom van nieuwe docenten neemt af. Het beroep van docent kan mede door andere onderwijsvormen aantrekkelijker gemaakt worden waardoor het schreeuwende tekort aan docenten wellicht kan afnemen.
✓ Ander beroepsperspectief voor studenten: studenten worden momenteel opgeleid met vaardigheden voor beroepen die grotendeels gaan verdwijnen. In no time neemt de vraag naar nieuwe functies en beroepen toe.
Investeren in de toekomst
Op basis van de gegeven argumenten is het urgent om alle middelen aan te pakken die veranderingen in het onderwijs ondersteunen en faciliteren. Dat vergt grote offers van de samenleving in de vorm van majeure investeringen in het onderwijs. Naast verbetering van de arbeidsvoorwaarden, de klassengrootte, de schoolgrootte en de autonomie van scholen levert verandering van de schoolinrichting (curriculum, pedagogiek, didactiek, bedrijfsvoering, professionalisering) een substantiële bijdrage aan verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs en het welzijn van studenten en docenten. In dat kader willen wij als NADO onze bijdrage leveren aan de verbetering van les-en studiemateriaal voor docenten, Daarvoor hebben wij het volgende plan.
Onze visie en doelen
Met een groep van vakdocenten en materiaalontwikkelaars ontwikkelen wij het schoolboek van de toekomst over een duurzame toekomst. We noemen het SDG School Guides, online educatie over duurzaamheid voor docenten en studenten in het VO en MBO. We starten in 2021/2022 met deel 1 over economie in samenhang met de daarbij behorende sustainable development goals. Daarna volgen in 2022/2023 deel 2 over biosfeer en in 2023/2024 deel 3 over de maatschappij.
Onze visie op leren voor duurzaamheid berust op de volgende pijlers: vakoverstijgend, systematisch, op samenwerking gericht, combinatie van theorie en praktijk, leerlinggericht, wetenschappelijk verantwoorde en actuele informatie.
Wij willen een actuele en objectieve bijdrage leveren aan kennisvermeerdering en onderzoeksopdrachten over de samenhang in duurzame onderwerpen als klimaat- en energietransitie, biodiversiteit, voedselproblematiek en circulaire economie.
Hoe en voor wie
Wij ontwikkelen lesmateriaal op een vakoverstijgende manier door middel van het virtuele platform Guides waar de gebruikers met elkaar kunnen communiceren over hun ervaringen en inzichten. Wetenschappers, docenten en leerlingen leveren feedback tijdens de ontwikkeling van ons materiaal.
Het materiaal dat wij ontwikkelen voldoet aan de volgende eisen: actueel, wetenschappelijk, systemisch, vakoverstijgend, interactief (community van gebruikers), grotendeels open source.
De onlinemethode is bedoeld voor docenten en studenten van VO en MBO,
- bio, na, sk, ak (biosphere)
- gs, talen, mij leer, filo, kunstvakken (society)
- eco, wi, filo, ak, sk, na, (economics)
In het vo werken 57.000 docenten, in het mbo 17.000. Het vo is verdeeld over 1454 vestigingen en 638 instellingen. Er gaan bijna 1 miljoen leerlingen naar vo-scholen van vmbo, havo en vwo. Ongeveer 200.000 doen elk jaar eindexamen. De methode is geschikt voor individuele docenten, voor schoolteams en voor vakverenigingen
Waarom op Duurzame Dinsdag?
De eerste dinsdag van september is Duurzame Dinsdag. Een bijzondere dag waarop duurzame ideeën en initiatieven een podium krijgen in politiek Den Haag. Het kabinet neemt op deze dag de Duurzame Dinsdag-koffer in ontvangst met honderden duurzame ideeën en initiatieven uit alle hoeken van onze samenleving. De meest duurzame, innoverende en onderscheidende ideeën en initiatieven maken kans op prijzen en de mogelijkheid om het idee of initiatief een extra impuls te geven.
De politiek is verantwoordelijk voor het beleid in Nederland, maar wie weet beter wat er in de samenleving speelt dan de ‘gewone man’ zelf? Het aanbieden van de koffer staat dan ook symbool voor onze maatschappij, waarin enorm veel kennis, initiatief en creativiteit voor handen is op het gebied van duurzaamheid.
De afzenders van de ideeën en initiatieven zijn enorm divers. Ze komen onder andere van particulieren, verenigingen, bedrijven, maatschappelijke organisaties en start-ups. Samen laten ze zien dat duurzaamheid leeft, en geen ‘ver-van-mijn-bed-show’ is.
De Duurzame Dinsdag-koffer vol met al die diverse ideeën en initiatieven wordt aangeboden aan het kabinet. De Staatssecretaris neemt deze in ontvangst en zal enkele ideeën en initiatieven uitlichten. Ook worden er namens de partners van Duurzame Dinsdag prijzen uitgereikt. Onder andere op het gebied van klimaat, groen, energie en sociale duurzaamheid.
Zo biedt Duurzame Dinsdag initiatiefnemers de kans om hun ideeën en initiatieven verder te ontwikkelen en krijgen ze de kans om in contact te komen met het juiste netwerk.
Meer inspiratie:
‘Waardevrij onderwijs bestaat niet’
Onderwijs en onze grondstoffen
