Zeventig leerlingen van verschillende middelbare scholen komen bij elkaar op initiatief van Jongeren Netwerk Limburg. Allemaal zijn ze actief in een leerlingenraad of medezeggenschapsraad. Samen met Kiki Engels van Youth for Climate verzorgt NADO de workshop Futureproof over ‘verduurzaming van je school’. Een verslag.
Vrijdag 5 november te Roermond: groepjes van 2 tot 3 leerlingen per school, sommigen met hun docent, komen bijeen in het voormalig industrieel bolwerk van ECI. Ze komen nadenken en praten over vragen als “Hoe verduurzaam je je eigen omgeving?”en “Wat kun je zelf op school doen?” We maken het onderwerp concreet aan de hand van drie invalshoeken: de Whole School Approach, participatie – denk aan een circuleerlingenraad of greenteam – en als derde co-creatie: de samenwerking tussen docent en leerling.
Om het mondiale karakter van verduurzaming te benadrukken starten we met een snelle video over de zeventien sustainable development goals (SDG).
Terwijl de leerlingen de video bekijken, observeer ik hun reacties. Sommige monden gaan open van verbazing: is het vanwege de hoeveelheid VIP’s uit de wereld van film, muziek, sport, media die gepassioneerd over armoede, klimaat en diversiteit praten of zijn het de beelden van ontbossing, opwarming en overstromingen die hen raken?
Feedback vergroot betrokkenheid
Om de deelnemers een hart onder de riem te steken gaan we in gesprek over het recht van leerlingen om feedback te geven over de kwaliteit van hun onderwijs. De meeste leerlingen vinden dit moeilijk, de docenten staan namelijk meestal niet te popelen om de mening van leerlingen in ontvangst te nemen. Leerlingen voelen zich in elk geval niet uitgenodigd om hun mening te ventileren over school, de lessen en manier van lesgeven. Jammer want het is bekend dat een goed gesprek over feedback de betrokkenheid van leerlingen vergroot en een bijdrage kan leveren aan de verhoging van de kwaliteit van het onderwijs op je eigen school.
Aan de hand van de bloem van de Whole School Approach (zie afbeelding hieronder) bespreken we zes onderwerpen waarmee je kunt beginnen om het gesprek op school over verduurzaming te starten. Het gaat dan om de visie van een school zoals die in een schoolwerkplan te vinden is, het curriculum, de pedagogiek en didactiek, de professionalisering van docenten, de relatie met de omgeving van de school en de bedrijfsvoering.
De bloem van de Whole School Approach.
De ideeën komen los
De praktijk leert dat de schoolkantine vaak het startpunt vormt voor kleine duurzame stapjes richting gezond en verantwoord consumeren. Ons advies is veelvuldig: ga voortdurend na met welk doel je iets start. Wat wil je ermee bereiken, past het in een wat groter plan, misschien wel voor meerdere jaren?
Drie uur lang zijn we met zeventig leerlingen en docenten verdeeld over drie groepen in gesprek over het docententekort, de werkdruk, exameneisen, het klimaat in de klas en de samenhang tussen vak inhouden bij onderwerpen als biodiversiteitsverlies, zeespiegelstijging en opwarming van de aarde. Na de lunch komen de ideeën los, maken ze plannen en worden flappen vol geschreven.
Tijdens de treinreis van 2,5 uur naar het noorden laat ik de gezichten en de reacties van de aanstaande wereldburgers aan me voorbijgaan. Hoe zullen de zaadjes groeien die we vandaag geplant hebben? Ruimte en water geven, opkweken, verspenen, er gaan vast nog meer mooie bloemen bloeien in Limburg e.o.
Tekst: Henk Tameling | Foto’s: Shutterstock, Kiki Engels en Henk Tameling
Meer inspiratie:
‘Prikkel leerlingen vanuit hun eigen interesses’
Online educatie over circulaire economie
