NADO-bestuurslid Maximilian Eisenbart was aanwezig bij de miniconferentie waarmee fase 2 van het overheidstraject “Duurzaamheid in het Onderwijs” werd afgerond. Wat betekent dit voor de onderwijspraktijk?
Uit het onderzoek ‘Leren voor duurzame ontwikkeling in het primair- en voortgezet onderwijs’ blijkt dat er ten opzichte van 2015 te weinig groei is in de verankering van duurzame ontwikkeling in het onderwijs. In oktober 2023 reden voor een kamerbrief en de start van het kwartiermakerstraject duurzaamheid in de onderwijspraktijk. Bij dit project zijn vijf ministeries* betrokken die samen met het werkveld een strategie voor duurzaamheid in het onderwijs gaan opstellen.
Werkplan 2025 - 2030
De opdracht die de landelijk kwartiermaker Hans Lodders bij de start van het traject van de ministeries meekreeg: “Doe een verkenning in 2024 en maak een voorstel voor een ondersteuningsstructuur die onderwijsinstellingen gaat helpen bij het borgen van duurzaamheid in de onderwijspraktijk. En stel daarbij een werkplan op voor de periode 2025 – 2030”.
Belemmeringen en oorzaken
In fase 1 inventariseerde Lodders welke belemmeringen en oorzaken er waren bij de integratie van duurzaam onderwijs. Denk aan gebrek aan lesmaterialen en tijd, niet genoeg bekwaamheid, het vrijblijvende karakter (ruimte voor ‘escapisme’), het verkokerde onderwijs, er wordt geen prioriteit aan gegeven en er zijn geen consequenties aan verboden.
Oplossingen en toepasbaarheid
Fase 2 stond in het teken van oplossingen zoeken voor die belemmeringen. In de afsluitende miniconferentie in de Social Impact Factory in Utrecht presenteerde Lodders voor de twee keer zijn voortgang in het kwartiermakerstraject. De 75 aanwezigen werden bijgepraat door gastsprekers, beleidsmedewerkers van I&W en OCW en gingen met elkaar in gesprek over de toepasbaarheid van de oplossingen aan sectortafels.
De vier aangedragen oplossingsrichtingen zijn de volgende:
- Faciliteren van Schoolbesturen
Denk aan leerbijeenkomsten voor bestuurders en het opzetten van benchmarks om een impuls te geven duurzaamheid op te nemen in visieplannen
- Verbinden en Borgen
Bijvoorbeeld door co-financiering voor meer duurzaamheidscoördinatoren en het concept EcoSchools verstevigen
- Verbinden en Vinden
Het co-financieren van regionale aanspreekpunten kan de vindbaarheid en inzetbaarheid van kwaliteitsaanbod vergemakkelijken en vergroten
- Ondersteunen en Vinden
Het inrichten van een centrale kennisvoorziening en een centraal expertisepunt maken het aanbod inzichtelijk
Ondersteuning docenten
Dit zijn mooie stappen, maar tijdens de bijeenkomst kwam ook naar voren dat concrete ondersteuning voor docenten en leerlingen nog onderbelicht blijft. NADO heeft de kwartiermaker aangeboden om in het verblijvende deel van zijn verkenning mee te denken hoe dit beter geborgd kan worden.
De opbrengst van deze miniconferentie vormt de basis voor de laatste fase: HOE? Daarin worden de haalbaarheid, wenselijkheid en uitvoerbaarheid van de oplossingen onderzocht. Hans Lodders: ‘Nu gaan we ons richten op de laatste en tevens cruciale fase van het traject: het verder onderzoeken van de haalbaarheid, wenselijkheid en uitvoerbaarheid van de geïnventariseerde oplossingen. Dit doen we in nauwe samenwerking met scholen, beleidsmakers en andere betrokkenen om concrete stappen te zetten richting structurele verankering van duurzaamheid in het onderwijs.’
Op 11 december is de afsluitende miniconferentie en daarna wordt het werkplan opgesteld en opgeleverd (eind 2024 of begin 2025). Uiteraard volgt NADO dit op de voet en zijn wij daarbij betrokken.
Bekijk het verslag en de presentatie van de miniconferentie voor inhoudelijke details.
*Ministeries van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), Binnenlandse Zaken (BZK), Klimaat en Groene Groei (KGG), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Infrastructuur en Waterstaat (I&W).
Meer inspiratie:
Wat doet een duurzame docent?
Routekaart Duurzaam Onderwijs
